Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Grajewie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Andrzej Myśliński

Protokolant: Ewelina Kiler

w obecności Prokuratora Józefa Iwańskiego i oskarżyciela z (...) w B. Delegatury (...) w Ł. J. P.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 27 września 2016 roku, 5 grudnia 2016 roku, 13 lutego 2017 roku i 8 maja 2017 roku

sprawy

1.M. W.

urodz. (...) w W.

syna P. i M. z d. K.

oskarżonego o to, że:

działając wspólnie i w porozumieniu z T. Ł. prowadził i urządzał w dniu 18 maja 2015 roku w lokalu pod adresem K. 49 w S. należącym do firmy PPHU (...), Sportowa 11 w S., a użytkowanym przez firmę (...) – bez koncesji, poza kasynem gry, bez zgłoszenia do rejestracji Naczelnikowi Urzędu Celnego – gry na automatach o nazwach:

- (...) ozn. „ (...)” ( (...) Sp. z o.o.),

- (...) ozn. „D. G. (...)”, ( (...) Sp. z o.o.),

- (...) ozn. (...) ( (...) Sp. z o.o.)

niezgodnie z art. 6, 14 i 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych,

przy czym czyn ten popełnił po uiszczeniu w dniu 13 maja 2015 roku kary grzywny w wysokości 120 stawek dziennych po 100 zł orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu sygn. akt VIII K 504/12 z dnia 17.04.2014 r. za umyślne przestępstwo skarbowe określone art. 107 § 1 kks,

tj. o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 4 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

2.T. Ł.

urodz. (...) w W.

syna W. i E. z d. J.

oskarżonego o to, że:

działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. prowadził i urządzał w dniu 18 maja 2015 roku w lokalu pod adresem K. 49 w S. należącym do firmy PPHU (...), Sportowa 11 w S., a użytkowanym przez firmę (...) – bez koncesji, poza kasynem gry, bez zgłoszenia do rejestracji Naczelnikowi Urzędu Celnego – gry na automatach o nazwach:

- (...) ozn. „ (...)” ( (...) Sp. z o.o.),

- (...) ozn. „D. G. (...)”, ( (...) Sp. z o.o.),

- (...) ozn. (...) ( (...) Sp. z o.o.)

niezgodnie z art. 6, 14 i 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych,

tj. o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

1.  Oskarżonego M. W. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu ustalając, że prowadził i urządzał opisane w zarzucie gry hazardowe niezgodnie z art. 6 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, co wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 4 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i na mocy art. 10 § 3 i 5 kks w zw. z art. 36 § 1 pkt 2 i 3 kks odstępuje od wymierzenia mu kary oraz środka karnego.

2.  Oskarżonego T. Ł. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu ustalając, że prowadził i urządzał opisane w zarzucie gry hazardowe niezgodnie z art. 6 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, co wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i na mocy art. 10 § 3 i 5 kks w zw. z art. 36 § 1 pkt 2 i 3 kks odstępuje od wymierzenia mu kary oraz środka karnego.

3.  Zasądza od oskarżonych: M. W. i T. Ł. na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 30,- (trzydzieści) złotych tytułem opłat sądowych i obciąża ich pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie w ½ części.

Sygn. akt: II K 158/16

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18.05.2015 roku Naczelnik Urzędu Celnego w Ł. udzielił upoważnienia do przeprowadzenia kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Handlowo Usługowym (...) M. K. ul. (...), (...)-(...) S.. Powyższy lokal był wynajęty przez E. K..

W tym samym dniu funkcjonariusze celni w osobach: M. R., T. K. i K. K. (2) przeprowadzili kontrolę w lokalu jak wyżej. W trakcie kontroli ujawnili tam podłączone do prądu i gotowe do gry urządzenia o nazwie D. (...) o numerze D. G. (...), A. G. o numerze (...) i (...) M. o numerze (...).

Na miejscu M. R. przeprowadził eksperyment. W wyniku przeprowadzonego eksperymentu ustalono, że urządzenia: D. G. o numerze D. G. (...), A. G. o numerze (...) i (...) M. o numerze (...) są urządzeniami elektronicznymi, realizują wygrane pieniężne (wypłacają monety w zamian za wygrane punkty kredytowe), jak również, że gra na nich zawiera element losowości o czym świadczy to, że przeprowadzenie jednej gry na kontrolowanych urządzeniach do gier wymaga jednokrotnego wciśnięcia odpowiedniego pola dotykowego na dolnym monitorze wprawiającego w ruchu bębny, które obracają się z dużą prędkością i po chwili samoczynnie się zatrzymują. Trafienie układu wygrywającego zależy wyłącznie od oprogramowania urządzeń do gier. Stwierdzono tym samym, że kontrolowane urządzenia zgodnie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 19.11.2009 roku o grach hazardowych są urządzeniami elektronicznymi, umożliwiają prowadzenie gier o wygrane pieniężne, w których gra zawiera element losowości, jednakże są eksploatowane bez wymaganego zezwolenia, koncesji.

W przypadku opisanych powyżej urządzeń wnioski płynące z eksperymentów procesowych potwierdzone zostały stosowną opinią biegłego sądowego z zakresu mechaniki technicznej, ogólnej budowy i eksploatacji maszyn, teorii maszyn i mechanizmów, techniki komputerowej.

Automaty zostały umieszczone w lokalu przy ul. (...) na podstawie umów dzierżawy powierzchni zawartej pomiędzy E. K., dysponentką przedmiotowego lokalu działającą przez pełnomocnika R. K. a spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. co do urządzenia A. G. o numerze (...), oraz spółką (...) sp. z o.o. co do D. G. o numerze D. G. (...) i (...) M. o numerze (...) w których spółek imieniu występował T. Ł., a który to został umocowany do niniejszej czynności na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezesa Zarządu wskazanych powyżej spółek – (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: wyjaśnień oskarżonych M. W. k. 889-890 i T. Ł. k. 863-864, zeznań świadków: M. K. k. 864, M. Z. k. 890, E. K. k. 1404, R. K. k. 1012-1013, M. R. k. 864-865, 266, T. K. k. 865, K. K. (2) k. 865 oraz upoważnienia do wykonania kontroli k. 1a-2, protokołów kontroli i eksperymentu k. 3–6, dokumentacji fotograficznej k. 7-23, protokołu przeszukania k. 24-27, protokołu zatrzymania przedmiotów k. 28-30, dowodów wpłat k. 39, zeszytu z zapiskami k. 40, protokołu dokonania komisyjnego otwarcia automatów oraz pokwitowań i dowodów wpłat zabezpieczonej gotówki k. 63- 68a, pisma k. 69, 83, pokwitowań k. 48-50, umów dzierżawy i obsługi k. 70-77, 79-82, 84-93, pełnomocnictw k. 78, 94, opinii biegłego k. 97-107, pełnomocnictwa k. 205.

T. Ł. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i udzielił jedynie odpowiedzi na pytania swojego obrońcy. Podał, iż w spółce (...) rozpoczął pracę w marcu 2013 roku jako specjalista do spraw administracyjnych. Na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa podpisywał umowy, umowy dzierżaw powierzchni, serwisowe i o współpracy. Podał, iż swoje obowiązki wykonywał w biurze spółki w W. i nie wyszukiwał lokalizacji pod eksploatowane urządzenia, jak również nie zajmował się obsługą urządzeń. Stwierdził, iż był święcie przekonany, że ustawa hazardowa nie obowiązuje. Na podstawie odbieranej korespondencji wie, iż postanowienia sądów i urzędów celnych nakazywały zwrot zatrzymanych urządzeń i organy te powoływały się na brak skuteczności przepisów lub na brak notyfikacji ustawy. Co do jego osoby zapadło szereg orzeczeń uniewinniających lub umorzono postępowania.

Oskarżony M. W. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśniał że w roku 2009 została uchwalona w sposób wadliwy ustawa o grach hazardowych, co polegało na braku notyfikacji przepisów tejże ustawy. W związku z czym przepisów tych nie można stosować i nie mogą one wywoływać negatywnych skutków prawnych. Oskarżony podał, iż swoją działalność prowadził od połowy 2010 r. W tym okresie urzędy celne wielokrotnie zatrzymywały urządzenia a następnie postępowania były umarzane przez same urzędy celne, jak również umarzali je prokuratorzy odmawiając zatwierdzenia zatrzymania automatów argumentując to niemożnością stosowania przepisów o grach hazardowych. Według niego takie stanowisko prezentują również sądy powszechne które wydawały korzystne dla niego rozstrzygnięcia uniewinniając go, ewentualnie umarzając postępowania. W tym zakresie oskarżony powoływał się także na orzeczenia Sądu Najwyższego również idące w tym kierunku, że na podstawie ustawy o grach hazardowych w ogóle nie powinny być formułowane akty oskarżenia. Podał, iż jest był i jest przekonany, iż działał legalnie, nie łamiąc prawa. Wskazywał, iż większość wyroków jest korzystna dla jego osoby i to w skali 1000 do 1. Podał, iż nie zajmował się wyszukiwaniem lokali pod ustawianie automatów przyznając zarazem, iż w S. na ul. (...) najprawdopodobniej były tam te maszyny.

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonych jedynie w części zasługują na uwzględnienie albowiem co oczywiste dążyli oni do przedstawienia swoich działań w pozytywnym świetle z tym, że powoływane przez nich korzystne dla nich orzeczenia, decyzje faktycznie zapadały na terenie kraju co zostało w pełni udokumentowane załączonymi do akt orzeczeniami, decyzjami czy też opiniami.

Odnosząc się do czynów zarzucanych oskarżonym M. W. i T. Ł., w ocenie Sądu, ustalony stan faktyczny nie był kwestionowany. Nikt nie kwestionował ustaleń dokonywanych przez funkcjonariuszy celnych, którzy na polecenie naczelnika Urzędu Celnego w Ł. przeprowadzali kontrolę, w trakcie której weszli do wytypowanego lokalu, gdzie odnaleźli sprawne urządzenia. W trakcie przeprowadzanych eksperymentów ustalili, że zabezpieczone urządzenia stanowią automaty do gier hazardowych, co w późniejszym okresie, w trakcie postępowania przygotowawczego, było przedmiotem badania i opiniowania przez biegłego. Biegły w trakcie badań sprawdzał działanie automatów, reguły gier na nich zamontowanych i wskazał, że automaty oferują gry o których jest mowa w ustawie o grach hazardowych. Powyższe zostanie jeszcze szerzej omówione poniżej.

Z akt sprawy wynika, że prezesem zarządu spółki (...) sp. z o.o., jak i (...) sp. z o.o. był M. W. ( k. 123-125, 133-135) . Z pism i pełnomocnictw (...) sp. z o.o. ( k. 69, 78 ) i (...) sp. z o.o. ( k. 83, 94 ) wynika ponadto, że w imieniu spółek umowy dzierżawy powierzchni z dnia 01.05.2015 roku ( k. 70-72 i 84-86 ) podpisał T. Ł..

Z zawartej w aktach umów dzierżawy powierzchni wynika, że wskazane powyżej automaty zostały umieszczone w S. w lokalu przy ul. (...).

S. Ł. w imieniu wskazanych spółek podpisał umowy dzierżawy powierzchni, przy czym spółki te nie dysponowała koncesją na prowadzenie kasyna gry, zaś lokal w którym znajdowały się przedmiotowe automaty do gier także nie był kasynem gier.

Podstawę odpowiedzialności oskarżonych stanowi art. 107 § 1 k.k.s. który mówi, że kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3 albo obu tym karom łącznie. Ze względu na swoją konstrukcję przepis powyższy ma charakter blankietowy, odsyłając do przepisów ustawy – w tym przypadku Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540) która określa warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach. Tenże akt prawny – w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia przez oskarżonych T. Ł. i M. W. zarzucanych im czynów stanowił, że grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości (art. 2 ust. 3 Ustawy), wygraną rzeczową w grach na automatach jest również wygrana polegająca na możliwości przedłużania gry bez konieczności wpłaty stawki za udział w grze, a także możliwość rozpoczęcia nowej gry przez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze (art. 2 ust. 4 Ustawy) oraz że grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy (art. 2 ust. 5 Ustawy).

W tej mierze jak wynika z dopuszczonej w postępowaniach przygotowawczych opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki technicznej, ogólnej budowy i eksploatacji maszyn, teorii maszyn i mechanizmów, techniki komputerowej (k.97-107) – gry oferowane na wskazanych wcześniej maszynach realizowane były na urządzeniach komputerowych i organizowane były w celach komercyjnych wymagając wniesienia opłaty za gry. Możliwe były bezpośrednie wypłaty realizowane przez hoppery każdego automatu. Gry te miały charakter losowy, a grający nie miał żadnego wpływu na końcowy wynika pojedynczej gry. Automaty umożliwiały przeprowadzenie rozliczeń finansowych prowadzonych gier w oparciu o stany liczników wewnętrznych tych automatów – a zatem wszystkie z urządzeń poddanych kontrolom oferowały gry o jakich mowa w Ustawie o grach hazardowych.

Przedmiotowa opinia Zdaniem Sądu jest jasna, pełne i nie pozostawia wątpliwości w zakresie metodyki ich sporządzenia.

Powyższe okoliczności potwierdzone zostały zeznaniami przesłuchanych na rozprawie świadków zarówno obsługujących w różnej formie automaty jak i funkcjonariuszy celnych dokonujących kontroli.

Z zeznań tych pierwszych tj. R. K., M. Z. wynika że w automatach znajdujących się w lokalu ul. (...), (...)-(...) S. gra była prowadzona w oparciu o wpłacane pieniądze i automaty wypłacały również pieniądze za wygrane.

Zgodne z powyższym są zeznania funkcjonariuszy celnych M. R., T. K., K. K. (2) których czynności stanowiły następnie podstawę ustaleń zawartych w protokole kontroli w przedmiotowym lokalu. W tej mierze przeprowadzony na miejscu kontroli eksperyment potwierdził zawarte powyżej ustalenia.

Ustawa o grach hazardowych w art. 6 ust. 1 stanowiła, że działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, a urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry (art. 14 ust. 1 Ustawy). Zaznaczyć należy, iż spółki (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. ani też sam M. W. nie posiadali stosownej koncesji na prowadzenie kasyna gry, zaś lokal położony przy ul. (...), (...)-(...) S. nigdy kasynem gier – w rozumieniu cytowanej ustawy – nie był.

Zdaniem Sadu niewątpliwe jest, iż na datę popełnienia zarzucanego oskarżonym czynu podstawy prawne prowadzonej działalności w zakresie jak wyżej nie były jednak klarowne – a co za tym idzie – odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów Ustawy o grach hazardowych.

W orzeczeniu z dnia 19 lipca 2012 r. w połączonych sprawach C-213/11, C- 214/11 i C-217/11 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, iż „artykuł 1 pkt 11 dyrektywy 98/34AA/E Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego, ostatnio zmienionej dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r., należy interpretować w ten sposób, że przepisy krajowe tego rodzaju jak przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, które mogą powodować ograniczenie, a nawet stopniowe uniemożliwienie prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry, stanowią potencjalnie „przepisy techniczne" w rozumieniu tego przepisu, w związku z czym ich projekt powinien zostać przekazany Komisji zgodnie z art. 8 ust 1 akapit pierwszy wskazanej dyrektywy, w wypadku ustalenia, iż przepisy te wprowadzają warunki mogące mieć istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów. Tego rodzaju interpretacja norm europejskich, do przestrzegania których zobowiązała się Rzeczpospolita Polska przystępując w 2004 r. do Unii Europejskiej wywołała poważne wątpliwości, co do skuteczności przepisów Ustawy o grach hazardowych, a zwłaszcza jej art. 6 i 14 jako przepisów potencjalnie technicznych, które powinny być notyfikowane Komisji Europejskiej. Na tym tle, na przestrzeni lat 2012 – 2015 krajowe sądy powszechne oraz Sąd Najwyższy wydały szereg orzeczeń, niejednokrotnie sprzecznych ze sobą, przede wszystkim zaś – nie rozstrzygających jednoznacznie kwestii „techniczności” przepisów art. 6 i art. 14 Ustawy o grach hazardowych, a co za tym idzie obowiązku notyfikacji - jak również ich skuteczności w kontekście prawno – karnym, pomimo jej braku. Należy wskazać tutaj (bez cytowania treści tez, dostępnych w oficjalnych publikatorach): wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2014 r. w sprawie IV KK 183/13, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2014 r., III KK 447/13, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2014 r., II KK 55/14. Wyraźna linia orzecznicza zarysowała się dopiero po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 października 2016 r. w sprawie C 303/15 który stwierdził, że artykuł 1 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego w brzmieniu zmienionym na mocy dyrektywy 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak ten będący przedmiotem postępowania głównego, nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej dyrektywy, którego naruszenie jest poddane sankcji w postaci braku możliwości stosowania takiego przepisu. W uzasadnieniu cytowanego wyroku Trybunał wskazał natomiast, że przepis art. 6 Ustawy o grach hazardowych nie stanowi „przepisu technicznego” w rozumieniu dyrektywy 98/34.

Orzeczenie Trybunału w kontekście stosowania przepisów art. 107 k.k.s. uzupełnia uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., I KZP 17/16 w której stwierdza się, że kolizja prawa krajowego z prawem unijnym, w świetle zasady bezpośredniego stosowania prawa Unii Europejskiej (art. 91 ust. 3 Konstytucji), może prowadzić do zastąpienia przepisów krajowych uregulowaniami prawa unijnego albo do wyłączenia normy prawa krajowego przez bezpośrednio skuteczną normę prawa Unii Europejskiej. W konsekwencji, norma niestosowania krajowego przepisu technicznego, którego projektu nie notyfikowano Komisji Europejskiej, wynikająca z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. UE L z 1998 r. Nr 204, s. 37 ze zm.), wyłącza możliwość zastosowania w sprawie o przestępstwo z art. 107 § 1 KKS przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 612) w pierwotnym brzmieniu. Natomiast art. 6 ust. 1 tej ustawy mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 KKS, o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie, dopiero cytowane orzeczenie na gruncie stosowania przepisów prawa krajowego, ostatecznie rozwiało wątpliwości co do skuteczności przepisów art. 6 i art. 14 Ustawy o grach hazardowych, jako przepisów wypełniających przepis blankietowy art. 107 k.k.s.

Dane pozyskane z terenu całej Polski ( informacja urzędu celnego k. 271 i złożone przez strony do akt orzeczenia ) obrazują skalę umorzeń w latach 2013 - 2016 postępowań o czyny z art. 107 § 1 k.k.s. wobec oskarżonych, przede wszystkim na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. (brak znamion czynu zabronionego), zarówno na etapie postępowań przygotowawczych prowadzonych przez urzędy celne, jak i w prokuraturach oraz sądach, przy czym zapadały również wyroki uniewinniające oskarżonych. Już tylko pobieżna analiza tychże zestawień nakazuje przyjąć, że tylko we wskazanym okresie wydanych zostało ponad tysiąc korzystnych dla oskarżonych rozstrzygnięć, przy czym brak jest pełnego obrazu umorzeń postępowań i uniewinnień w tym zakresie. Jednocześnie skala orzeczeń skazujących oskarżonych za czyny z art. 107 § 1 k.k.s., wynikająca z ich kart karnych ( M. W. k. 231, 1020, 296-297 i T. Ł. k. 229, 1019, 732 ) w relacji do wcześniej wskazanych orzeczeń – jest znikoma.

Powyższe wskazuje jak poważne wątpliwości interpretacyjne w praktyce organów celnych, prokuratury oraz sądów powszechnych wywołał do tego czasu brak pewności co do skuteczności przepisów Ustawy o grach hazardowych co do rozstrzygnięć względem oskarżonych w postępowaniach o czyny jak w niniejszej sprawie z art. 107 k.k.s.

W tym kontekście na wiarę zasługują wyjaśnienia oskarżonych co do tego, że działali w przekonaniu, iż prowadzona przez nich działalność gospodarcza związana z automatami do gier jest legalna. Ustalić należy jednak, czy w okresie maja 2015 r., urządzając i prowadząc gry hazardowe na automatach, mieli oni świadomość bezprawności swoich czynów, a jeśli nie to czy nieświadomość ta była usprawiedliwiona.

Ustawa o grach hazardowych oraz Kodeks karny skarbowy są aktami prawnymi powszechnie znanymi i dostępnymi, a w obowiązującym systemie prawnym wyłączenie stosowania danego przepisu nastąpić może bądź przez zmianę ustawy, bądź też orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego mającego uprawnienie do orzekania o zgodności przepisów ustaw z Konstytucją. Zarówno w przypadku art. 107 k.k.s., jak i art. 6 i 14 Ustawy o grach hazardowych, nic takiego nie nastąpiło. Zgodnie zatem z systemem prawnym obowiązującym w dacie popełnienia czynów przypisanych oskarżonemu, urządzanie i prowadzenie gier hazardowych w postaci gier na automatach bez wymaganej koncesji poza kasynami gier stanowiło przestępstwo skarbowe. Nie zmienia tego ustalenie, że uchwalenie Ustawy o grach hazardowych, nastąpiło z naruszeniem procedury jej notyfikacji Komisji Europejskiej. Fakt ten nie uchyla bowiem w żaden sposób samej ustawy; nie sprawia więc również, że blankietowy przepis art. 107 § 1 k.k.s. pozbawiony zostaje wypełniających go norm. Dyskusja o skutkach braku notyfikacji ustawy hazardowej toczyła się więc wyłącznie na poziomie skuteczności tych przepisów, nie zaś tego, czy opisywane w niej zachowania były bezprawne czy też nie.

Jak wynika z karty karnej ( k. 229) i odpisu wyroku ( k. 732 ) T. Ł. został skazany w dniu 31.10.2014 roku przez Sąd Rejonowy w Jarosławiu za czyn z art. 107 § 1 k.k.s. na karę grzywny.

Również oskarżony M. W. - jak wynika z karty karnej znajdującej się na k. 231 - 17 kwietniu 2014 r. skazany został przez Sąd Rejonowy w Elblągu za czyn z art. 107 § 1 k.k.s. na karę grzywny ( k. 296-297 ).

Faktem jest, że na datę wyrokowania w niniejszej sprawie powyższe skazania oskarżonych ( karty karne - (...) i 1020 ) uległy już zatarciu; nie zmienia to jednak faktu, że pozostając bez negatywnego wpływu na materialno prawną ocenę odpowiedzialnośći karnej oskarżonych, informacja tego rodzaju świadczy o ich świadomości na datę popełnienia czynów objętych niniejszym postępowaniem, iż działalność w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych, może być nielegalna.

Oczywiście na uwadze trzeba też mieć przywołane wcześniej orzeczenia umarzające i uniewinniające oskarżonych, zapadające w analogicznym okresie; nie można jednak przejść obojętnie obok prawomocnych orzeczeń skazujących oskarżonych za czyny z art. 107 k.k.s. . W tym kontekście sięgnąć należy do uregulowań części ogólnej Kodeksu karnego skarbowego, stanowiącego autonomiczną od Kodeksu karnego regulację w zakresie ogólnych zasad odpowiedzialności karnej. Stosownie bowiem do treści art. 10 § 3 k.k.s., nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność. Paragraf 5 przywołanego artykułu stanowi natomiast, że w wypadku określonym w § 3 lub 4, jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a jeżeli czyn zabroniony jest wykroczeniem skarbowym - sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego wymienionego w art. 47 § 2 pkt 2 i 3, chyba że przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4.

Zdaniem Sądu błąd T. Ł. i M. W. co do bezprawności ich działań – choć zaistniał – to jednak był nieusprawiedliwiony. Zważyć należy, iż ich działalność w zakresie gier hazardowych już w roku 2014 poddana została prawomocnemu osądowi przez pryzmat przepisów prawa karnego skarbowego, o czym oskarżeni doskonale wiedzieli. W tym znaczeniu „konkurencja” ilościowa orzeczeń skazujących, zapadłych przed popełnieniem przypisanych mu w niniejszym postępowaniu czynów z orzeczeniami uniewinniającymi lub umarzającymi postępowanie traci na znaczeniu; każdy bowiem wyraźny sygnał, że prowadzona działalność w zakresie gier hazardowych może być nielegalna, powoduje że oskarżony nie może usprawiedliwiać swego przekonania o legalności prowadzonej działalności, odmiennymi orzeczeniami w tym przedmiocie zapadłymi nawet w tym samym okresie. Zdaniem Sądu w omawianym przypadku doszło zatem do przypadku nieusprawiedliwionego błędu co do bezprawności przypisanych oskarżonym czynów. Bo choć z jednej strony bezprecedensowo liczne orzeczenia umarzające i uniewinniające, mogły wywołać u nich błędne przekonanie, że działa legalnie, to błąd taki nie znajduje jednak usprawiedliwienia z podanych wyżej powodów. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał oskarżonych M. W. i T. Ł. za winnych popełnienia zarzucanych im czynów, modyfikując ich opis poprzez wypełnienie przepisu blankietowego art. 107 § 1 k.k.s., prawnie skutecznym w dacie popełnienia czynu przepisem art. 6 Ustawy o grach hazardowych.

Stosownie do treści art. 36 § 1 pkt 1, 2 i 3 k.k.s. stosując nadzwyczajne złagodzenie kary, sąd może: wymierzyć karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności; przepis art. 26 § 2 stosuje się; odstąpić od wymierzenia kary i orzec środek karny wymieniony w art. 22 § 2 pkt 2-6; odstąpić od wymierzenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe; przepis art. 19 § 3 zdanie drugie stosuje się. Konstrukcja cytowanych przepisów nie stoi na przeszkodzie łącznemu zastosowaniu wszystkich, przewidzianych tam form nadzwyczajnego złagodzenia wykonania kary, o ile dany typ przestępstwa przewiduje odpowiadające im kary i środki karne, ewentualnie wyboru jednego z nich.

Sąd uznał, że w przypadku czynów przypisanych oskarżonym T. Ł. i M. W., uznając ich za winnych ich popełnienia, z przyczyn szczegółowo opisanych powyżej należało odstąpić od wymierzenia im kar oraz środków karnych przewidzianych w ustawie.

Obciążono oskarżonych kwotą po 30 złotych tytułem opłaty sądowej i obciążono ich pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie po ½ części – art. 626 § 1 kpk, art. 627 k.p.k.